Om te beginnen zullen waarschijnlijk gaandeweg al delen ‘vanzelf’ gaan. Als je een paar noten speelt heb je zelf al een standaard voorkeur.

Daarnaast hebben we bij het oefenen van toonladders het principe van ‘overpakken’ (‘3 om 4’ en ‘onderdoor’ en ‘eroverheen’ etc.).

Meestal stoppen we op het moment dat de volgende noot niet meer te pakken is en dan gaan we nadenken. Dit is het moment dat we kennelijk een ‘passage’ te pakken hebben die nader bekeken moet worden. In het begin is dat al snel en naarmate je meer ervaring hebt gaan er steeds meer dingen ‘vanzelf’ goed.

Maar hou in gedachten dat zelfs de beste pianisten apart na moeten denken over de vingerzetting van bepaalde passages.

Elke keer als je iets nieuws gaat spelen dat in moeilijkheidsgraad net wat hoger ligt kom je ongetwijfeld iets tegen waar je apart naar moet kijken. In ons ongeduld (we willen zo snel mogelijk de noten laten klinken) nemen we geen tijd hiervoor terwijl dat juist wel is wat de goede pianisten doen!

De tijd die je hierin steekt verdient zich dubbel en dwars terug, lees maar verder!!

Wat vooral belangrijk is is dat je dan inderdaad even de tijd neemt om na te denken over hoe je de hele passage dan kunt spelen. Voor het bepalen van de vinger die je gaat gebruiken om een bepaalde noot te spelen is het van belang te kijken naar de volgende noot en de noot waar je vandaan komt.

Beschouw de hele passage en verzin een vingerzetting die goed aanvoelt. Daarbij hou je dus rekening met:

• De afstanden van de toetsen onderling;
• Witte en zwarte toetsen;
• Je vingers (welke zijn sterk, welke zwak, welke kunnen grotere afstanden aan)*;
• Speelstijlen (dynamiek, stijl, tempo, ritme, duur).

* NB in het begin is dit niet altijd een goede raadgever. Als je je zwakke vingers altijd ontziet worden ze ook nooit sterker. Dus ga niet teveel uit van je eigen sterkte en zwakker vingers maar kijk naar de algemene uitgangspunten of vraag het aan een gevorderde pianist.

Als je een goede vingerzetting hebt bedacht dan schrijf je die op!

Bijvoorbeeld bij de noten als je de bladmuziek op papier hebt.

Het is belangrijk dat je vanaf dat moment die passage altijd met die vingerzetting speelt.

Bij het oefenen gaat de vaardigheid namelijk van ‘denken met je hoofd’ naar ‘het geheugen van je spieren’. Oftewel je gaat automatiseren. Dat proces kan alleen bij gelijke bewegingen.

Als je telkens met andere vingers dezelfde noten speelt zal dat voor je vingers toch steeds een andere passage (b)lijken en daardoor ga je hem nooit echt beter spelen.

Zet je hem eenmaal ‘vast’ en oefen je dat, dan zal het bij weinig inspanning (ca 5 min. per dag) in korte tijd al grote vorderingen opleveren.

Op die manier gaat iets dat vandaag ‘niet te doen’ lijkt ‘volgende week bijna vanzelf’.